శివానంద లహరి – ౨౧వ శ్లోకము, తాత్పర్యము.

(శివానంద లహరి-21) – శ్రీ శంకరాచార్య విరచితము.

ధృతిస్తమ్భాధారాం దృఢగుణ-నిబద్ధాం సగమనాం

విచిత్రాం పద్మాఢ్యాం ప్రతిదివస-సన్మార్గ ఘటితామ్ |

స్మరారే ! మ చ్చేతః-స్ఫుటపటకుటీం ప్రాప్య విశదాం

జయ స్వామిన్ ! శక్త్యా సహ శివ – గణైః సేవిత విభో || (౨౧)

ఓ మన్మథవిజేతా! శివగణములచే సేవింపబడు ప్రభూ ! నా చిత్తము –  ధైర్యమనే స్తంభములను ఆధారముగా కలిగినదియును; సుగుణములనే గట్టి త్రాళ్ళతో కట్టబడినదియును; చలించునదియును; విచిత్రమైనదియును; కమలములతో నిండినదియును; ప్రతిరోజూ సన్మార్గమునకు మళ్ళింపబడునదియునై యున్నది. నా చిత్తమనే యీ విశదమైన స్పష్టమైన పటకుటీరంలోనికి శక్తి (అంబ)తో సహా ప్రవేశించి, జయము నందుము స్వామీ !

శ్రీ శంకరాచార్య కృత స్తోత్రరత్న మకుటాలు !

 

శ్రీ ఆది శంకరాచార్య కృత స్తోత్రరత్న మకుటాలు :

15-05-2013 బుధవారంనాడు శంకర జయంతిని భారతదేశమంతటా భక్తిశ్రద్ధలతో జరుపుకున్నారు. కర్మ-భక్తి-జ్ఞాన మార్గాలు మూడింటినీ సమన్వయ పరచి, ప్రతి భారతీయునికే గాక, ప్రతి మానవునకు గూడ – ఆధ్యాత్మిక ప్రగతికి వలసిన సాధనా సామగ్రిని అందించిన అపర శంకరుడు ఆయన ! అందుకే ఆయన జగద్గురువు !

శ్రీ శంకరాచార్య స్తోత్రములలో ఏదో ఒకటి చదవని భక్తులూ లేరు, అవి వినపడని దేవాలయాలూ లేవు ! అందరు దేవతలపైనా అంతటి కమనీయమైన స్తోత్రములను రచించారు ఆయన.

సాహిత్యపరంగానూ, శబ్ద(లయ)పరంగానూ, భక్తిభావపరంగానూ, కవితా సౌందర్యపరంగానూ కూడా ఆ స్తోత్రరత్నములకు సాటి లేవు. అవి వేద -మంత్ర సదృశాలు !

పాటలకు పల్లవి వలె, స్తోత్రములో కూడ, కొన్ని శ్లోకాలలో ఒకే పాదం పునరావృత్తం అవుతూంటే, వాటిని ఆ స్తోత్ర  “మకుటాలు”  అంటారు. అవి భావనకు, ధ్యానానికి, ఇష్టదేవతతో అనుసంధానానికి – ఎంతో ఉపయోగ పడతాయి. తరచుగా తలచుకుంటూ ఉండటానికి అత్యంత అనుకూలంగా ఉంతాయి. నామస్మరణకే గాక, రూపస్మరణకు, భావస్మరణకు గూడ చాలా ఉపయుక్తాలు !

ఎవరి నోటికి, మనసుకు సౌకర్యంగా, సంతృప్తిగా నున్న మకుటాన్ని – వారి వారి ఇష్టదేవతకు సంబంధించిన మకుటాన్ని – ఎంచుకుని, ఔదల దాలిస్తే, కృతార్థులం అవుతాము !

అలాంటి స్తోత్రరత్న-మకుటాలను శిరసున దాల్చేందుకు, పాఠకలోకానికి అందించ గలగటం నా అదృష్టంగా భావిస్తున్నాను !

******************************************************

గణాధీశ మీశాన-సూనుం తమీడే ||   (గణేశభుజఙ్గమ్)

మనశ్చే న్నలగ్నం గురో రంఘ్రిపద్మే –

తతః కిం తతః కిం తతః కిం తతః కిమ్ |  (గుర్వష్టకమ్)

తస్మై శ్రీ గురుమూర్తయే నమ ఇదం శ్రీ దక్షిణా మూర్తయే || (దక్షిణామూర్తి స్తోత్రమ్)

తం ప్రత్యఞ్చం దక్షిణవక్త్రం కలయామి ||   (దక్షిణామూర్తి వర్ణమాలా స్తోత్రం)

సామ్బ సదాశివ శంభో శంకర శరణం మే తవ చరణయుగమ్ ||  (శివ)సువర్ణమాలా స్తుతిః)

తస్మిన్మే హృదయం సుఖేన రమతాం సామ్బే పరబ్రహ్మణి ||  (సాంబ)దశశ్లోకీ స్తుతిః)

సంసార-దుఃఖ గహనా జ్జగదీశ రక్ష ||    (శివ నామావళ్యష్టకమ్)

తస్మై “న“కారాయ నమః శివాయ ||(“న,మ,శి,వ,య” కారాయ)(శివపఞ్చాక్షర స్తోత్రమ్)

పాలయాధునా దయాలవాల తే నమః శివాయ | (శివ పంచాక్షర నక్షత్రమాలా స్తోత్రమ్)

దానవాంధకార చండభానవే నమః శివాయ | (శివ పంచాక్షర నక్షత్రమాలా స్తోత్రమ్)

సర్వ మన్మనోజ భంగ దాయినే నమః శివాయ | (శివ పంచాక్షర నక్షత్రమాలా స్తోత్రమ్)

కష్ట నాశనాయ లోక జిష్ణవే నమః శివాయ | (శివ పంచాక్షర నక్షత్రమాలా స్తోత్రమ్)

క్షన్తవ్యో మే2పరాధః శివ శివ శివ భోః శ్రీ మహాదేవ శంభో || (శివాపరాధ క్షమాపణ స్తోత్రమ్)

నమో నమః శఙ్కర పార్వతీభ్యామ్ ||  (ఉమామహేశ్వర స్తోత్రమ్)

నమః శివాయై చ నమః శివాయ |  (అర్ధ నారీశ్వర స్తోత్రమ్)

గౌరీ మంబా మంబురుహాక్షీ మహ మీడే |   (గౌరీ దశకమ్)

త్రిలోచన కుటుంబినీం త్రిపుర సుందరీ మాశ్రయే |  (త్రిపుర సుందర్యష్టకమ్ )

భిక్షాం దేహి కృపావలంబన కరీ మాతాన్నపూర్ణేశ్వరీ |  (అన్నపూర్ణా స్తుతిః)

శ్రీశైల స్థల వాసినీం భగవతీం శ్రీ మాతరం భావయే | (భ్రమరాంబాష్టకమ్)

మీనాక్షీం ప్రణతో2స్మి సంతత మహం కారుణ్య వారాంనిధిమ్ | (మీనాక్షీ పంచరత్నమ్)

మధ్యాహ్నే మలయధ్వజాధిప నుతే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

మాతః పూర్ణ సుధా రసార్ద్ర హృదయే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

మద్దారిద్ర్య భుజంగ గారుడ ఖగే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

ముద్రారాధిత దేవతే మునినుతే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

మంత్రారాధిత దేవతే మునినుతే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

మద్విద్యే మదభీష్ట కల్పలతికే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

పూర్ణే పూర్ణకళాభిరామ వదనే మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

సర్వైశ్యర్యమయీ సదాశివమయీ మాం పాహి మీనాంబికే | (మీనాక్షీ స్తోత్రమ్)

ఫాలభూ తిలక లోచనాం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

ఇందిరా రమణ సోదరీం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

మారవైరి సహచారిణీం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

చారుచంద్ర రవిలోచనాం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

మణ్డలాంత మణిదీపికాం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

వారణాంత ముఖ పారణాం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

పద్మినీం ప్రణవ రూపిణీం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

మాతృకాం త్రిపుర సుందరీం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

కాళికా మఖిల నాయికాం – మనసి భావయామి పరదేవతామ్ |(నవరత్న మాలికా స్తోత్రమ్)

తం సంసార ధ్వాంత వినాశం హరిమీడే |  (హరిస్తుతిః)

లక్ష్మీనృసింహ మమ దేహి కరావలంబమ్ | (లక్ష్మీనృసింహ కరుణారస స్తోత్రమ్)

చేతో భృంగ భ్రమసి వృథా భవ-మరుభూమౌ విరసాయాం –

భజ భజ లక్ష్మీ నరసింహానఘ పద సరసిజ మకరందమ్ | (లక్ష్మీనృసింహ పంచరత్నమ్)

శరణ్యో లోకేశో మమ భవతు కృష్ణో2క్షి-విషయః |   (కృష్ణాష్టకమ్)

జగన్నాథః స్వామీ నయన-పథగామీ భవతు మే |   (జగన్నాథాష్టకమ్)

పరబ్రహ్మ లింగం భజే పాండురంగమ్  |  (పాండురంగాష్టకమ్)

భజ గోవిందం భజ గోవిందం భజ గోవిందం మూఢమతే |   (మోహముద్గరః)

క్ష్మామా నాథ మనాథం ప్రణమత గోవిందం పరమానందమ్ |  (గోవిందాష్టకమ్)

కాలత్రయ గతిహేతుం ప్రణమత గోవిందం పరమానందమ్ |    (గోవిందాష్టకమ్)

భజే శారదాంబా మజస్రం మదంబామ్ |  (శారదా భుజంగ ప్రయాతాష్టకమ్)

కాశికా పురాధినాథ కాలభైరవం భజే |  (కాలభైరవాష్టకమ్)

సా కాశికా2హం నిజబోధ రూపా |  (కాశీ పంచకమ్)

ధునోతు నో మనో మలం కలింద నందినీ సదా |  (యమునాష్టకమ్)

జయ యమునే జయ భీతి నివారిణి సంకట నాశిని పావయ మామ్ | (యమునాష్టకమ్)

త్వదీయ పాద పంకజం నమామి దేవి నర్మదే |  (నర్మదాష్టకమ్)

ఉగాది నిర్ణయాలు (౧౧-౦౪-౨౦౧౩)(11-04-2013)

ప్రియ మిత్రులారా!
శ్రీ విజయ నామ సంవత్సర ఉగాది పర్వదిన సందర్భంగా
మీకు, మీ కుటుంబ సభ్యులందరికీ గూడ
మా యొక్క హృదయ పూర్వక శుభాకాంక్షలు!

ఈ తెలుగు నూతన సంవత్సరాది నాడు మనం తీసుకొన దగిన మంచి నిర్ణయాలలో ఒకటి :

మన కుటుంబంలో – కొడుకులూ, కూతుళ్ళూ; మనుమలూ, మనుమరాళ్ళూ – స్కూలు విద్యార్థి దశలోనున్న పిల్లలు గనుక ఉంటే – వారికి ఇప్పుడు అందిస్తున్న విద్యా శిక్షణకు తోడుగా, ప్రతిరోజూ అదనంగా ఒక్క 5 నిమిషాల సమయాన్ని- సూక్తులు, భావాలు తెలియ జెప్పటం కోసం వినియోగిద్దాం!
దీనివల్ల, వారికి సభ్యతా సంస్కారాలు అలవడతాయి; సాంస్కృతిక నైతిక స్థాయి పెరుగుతుంది. ఆత్మగౌరవం, లోక గౌరవం పెరుగుతుంది. జీవన ఆనందం అధికంగా లభిస్తుంది. కుటుంబమూ, సమాజమూ, దేశమూ కూడ ఇతోధిక శాంతి సౌభాగ్యాలతో అలరారుతాయి! All other things being equal, all these benefits accrue as a Bonus, with just 5 Minutes a Day spent in ”

A – QUOTATION – A – DAY ” Programme!

ఆసక్తి ఉన్నవారికి విషయాన్ని అందించటానికి సర్వదా సంసిద్ధులం !

భాగవతుల శ్రీనివాస రావు,
kamthasthabharathi.wordpress.com
9618165402

ప్రథమ బాల శిక్ష – 1 ( పిల్లల కోసం పుస్తకం )

తెలుగు వారి పిల్లలు ఆధునిక విద్యలో మిగిలిన భారతీయ బాల బాలికలకంటె ప్రతిభాశాలురుగా రాణిస్తున్నారు. కాని కొన్ని సాంప్రదాయిక సాంస్కృతిక విషయాలలో మాత్రం చాలా వెనుక బడే ఉన్నారు.
మన పిల్లలకు మాతృభాషాభిమానం చాలా తక్కువ. విదేశ గమనాసక్తి చాలా ఎక్కువ. వంటయింటి సామానుల పేర్లను కూడ ఇంగ్లీషులో పలకటం ఒక గొప్ప, ఒక ఫ్యాషన్ ! మన ఇళ్ళల్లో అనుక్షణం మ్రోగుతూ ఉండే టి.వి.లలో వినబడే తెలుగు ఉచ్చారణ అంతా ఇతర భాషల ధోరణిలోనే.
ఎవరు ఎంత ఎత్తుకు ఎదిగినా కూడ తమ మూలాలను మరిచి పోరాదు. ఆత్మాభిమానం, స్వాభిమానం వీడరాదు. మానవ జీవితాన్ని శాంతి భరితం, ఆనంద భరితం చేసే అంశాలన్నీ భారతీయ సంస్కృతిలో నిక్షిప్తమై ఉన్నాయి. సంస్కృతంలో ఉన్న అమూల్య సాహిత్య రత్నాలను తెలుగులో అనువదించిన పోతనాది ఋషితుల్యులు మనకూ ఉన్నారు.
కాని, తెలుగు చదవగల వారెంత మంది? అర్థం చేసుకోగల వారెంత మంది? ఆచరించే వారెంత మంది? తమ వారసులకు ఈ నిధిని అందించే వారెంత మంది? దీని మీద గౌరవమూ, అందుకోవాలనే దృష్టీ ఉన్న పిల్లలు ఇంకెంత మంది? తెలుగు జాతి తెలుగుదనంతో మనగలిగే దెన్నడు?
ఈ విషయాలలో – తెలుగువారి పిల్లలకు తెలియ వలసిన అతి ముఖ్యమైన నైతిక, సాంస్కృతిక విషయాలను, భావాలను – దాదాపు అన్నిటినీ ఏర్చి కూర్చి, ఒక క్రమంలో అందించే ప్రయత్నంలో భాగంగా – మొదటి పుస్తకం వెలువరించటం జరిగింది. ఈ పుస్తకం వివరాలు ఇవీ :

తెలుగు వారి పిల్లలకు
సమన్వయ భారతి వారి
ప్రథమ బాల శిక్ష – 1
(తెలుగు సూక్తి సుధ)

( 150 తెలుగు సూక్తులు – భావాలు; మరియు 108 వేమన పద్యాలతో సహా )
104 పేజీలు ; వెల రు. 40 /-
Also available as ON-LINE E-BOOK.

For ordering the Printed Books on-line, please copy & paste the following link in your browser:

http://enblog.kinige.com/?p=1337

For a free Pre-View download, and for purchase of the same book in E- Book form on-line, please copy & paste the following link in your browser:

http://kinige.com/kbook.php?id=1545

ఈ పుస్తకం పిల్లలతో బాటు, తల్లిదండ్రులకూ, ఉపాధ్యాయులకూ గూడ ఉపయోగకరం – ఎందుకంటే, పిల్లలకు అర్థం వివరించ వలసినది వారే కాబట్టి !

సమన్వయ భారతి
samanvaya.bharathi@gmail.com
Mobile: (91) 9618165402

శ్రీ ఆంజనేయ దండక ప్రాశస్త్యం, ప్రయోజనం :

శ్రీరామ

శ్రీ ఆంజనేయ దండక ప్రాశస్త్యం, ప్రయోజనం :

శ్రీ ఆంజనేయ దండకం తెలుగునాట చాలా తరాలనుండి ప్రాచుర్యంలో ఉన్నది.
ఆంజనేయస్వామివారి మహిమ, సుగుణాలు, సాధించిన ఘనకార్యాలు, రక్షణ, అనుగ్రహం
మొ.వన్నీ ఈ దండకంలో పొందుపర్చబడ్డాయి.

ఇందులో సంస్కృత పదాలు పొదగబడటంవల్ల శబ్దశక్తి, మంత్రశక్తి కలిగి ఉంది.
తెలుగుభాషలో క్రియాపదాలు, వాక్యాలు ఉండటంవల్ల- చదువుతూండగానే (వింటూండగానే)
వెంటనే అర్థమవుతూ, భావశక్తి కూడా కలిగి ఉంది. అందువల్లనే ఈ దండకం శ్రద్ధగా
పారాయణ చేసినవారికి కోరిన కోర్కెలు తీర్చటంలో చాలా ప్రభావశాలిగా ఉన్నది.

భారతదేశంలోని ఏ ప్రాంతంవారికయినా – ఆధ్యాత్మిక, దైవభక్తిక విషయ పరిజ్ఞానం కలగాలన్నా,
సాధనలో పురోగతి కావాలన్నా కూడా – మహర్షుల బోధనలే అధారం ! వారు అందరూ
సంస్కృతభాష (The Most Refined Language ) లోనే రచనలు, బోధనలు చేశారు.
మూలం(Original Work in Original Language )లో చదువుకోగలగటం, ఒక గొప్ప వరం !

అది అందరికీ సాధ్యం అయ్యేది కాదు. కాబట్టి తమ తమ మాతృభాషలలో ఉన్న వ్యాఖ్యానంతో /
అనువాదంతో కలిపి చదువుకోవటం అనేది Next Best !
“యదేవ విద్యయా కరోతి తదేవ వీర్యవత్తరం భవతి ” – అంటే, “అర్థం, భావం తెలుసుకుని చేసిన
సాధనలు ఎక్కువ శక్తిమంతములుగా, ఫలదాయకములుగా ఉంటాయి” అని అర్థం.
మాతృభాషలో చదివిన, విన్న విషయాలు, భావాలు అత్యధిక శాతం అర్థమౌతాయని అందరికీ
తెలిసిన విషయమే గదా !

అలాంటి రచనలు తమ మాతృభాషలో చేయబడియుండనప్పుడు, ఏ ఇతర
భారతీయ భాషలోనైనా పరవా లేదు. ఎందుకంటే, భారతదేశంలో ఉద్భవించిన భాషలు
అన్నింటిలోనూ కూడా, భారతీయాత్మను, సంస్కృతిని దర్శింపజేయగల పదజాలం, సామర్థ్యం
సహజంగానే ఉన్నాయి ! విదేశీ భాషలకు ఆ సౌలభ్యం చాలా తక్కువ.

అందువల్లనే, ఈ దండకం పారాయణ – తులసీదాసకృత హనుమాన్ చాలీసా లోని ప్రతిపద
భావార్థం తెలియనివారు చేసే చాలీసా పారాయణకంటె – ఏమాత్రం తక్కువ కాదు.

ముఖ్యంగా బాలురకు ఈ దండకమును కంఠస్థం చేయిస్తే, కనీసం వారు చదువుకోగలిగిన
పరిస్థితి కలిగించ గలిగితే, ఇక వారికి దైవసంబంధమైన రక్షణ సంపూర్ణంగా కలిగించినట్లే
నిశ్చింతగా ఉండవచ్చును !

ఆదర్శప్రాయమైన సకల సద్గుణాలూ, వ్యక్తిత్వమూ కలిగిన,
భక్తుడూ, దేవుడూ కూడ తానే అయిన,
మహా శక్తిమంతుడయిన హనుమంతుని అనుగ్రహ రక్షణ వలయంలో
మన పిల్లలను ఉంచటంకంటె వారికి మనం చేయగల మహోపకారం ఏముంటుంది ? !

NOTE : Please click on the title ” KAMTHASTHA BHAARATHI” at the top of this Post, to get a full view of the side-bar. Then click on “Sri Anjaneya dandakam” page in the side-bar,
to get a full view of the Text.